Η σύναξις του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου (Ιω. Α’ 29-34)

i-m-paronaxias.gr

Ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι ο πρώτος που δημόσια ομολογεί και διακηρύσσει στον κόσμο ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός του Θεού.

Η διήγηση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, έλαβε χώρα μετά την βάπτιση του Κυρίου και μάλιστα αφού επέστρεψε από την τεσσαρακονθήμερη νηστεία που πραγματοποίησε στην έρημο.

Εκεί, λοιπόν, στις όχθες του ποταμού Ιορδάνη, εν μέσω του πλήθους που προσερχόταν για να βαπτιστεί και να ακούσει το κήρυγμά του, βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν και λέει: «Ιδού, αυτός είναι ο αμνός του Θεού, ο οποίος σηκώνει την αμαρτία όλου του κόσμου. Αυτός είναι για τον οποίο είπα οτι έρχεται μετά από εμένα άνθρωπος, ο οποίος προηγείται εμού, γιατί υπάρχει πριν από εμένα».

Με τα λόγια αυτά δεν φανερώνει μόνο τον Μεσσία, αλλά παράλληλα εκφράζει και την βασική θεολογία της Εκκλησίας, ότι δηλαδή ο προαιώνιος Θεός γίνεται άνθρωπος και εκουσίως αναλαμβάνει να θυσιαστεί, ως αμνός άμωμος, υπέρ της του κόσμου σωτηρίας.

Τούτη η αλήθεια δεν αποτελεί σκέψη του Βαπτιστού Ιωάννη, αλλά αποκάλυψη του Θεού, όπως ο ίδιος ομολογεί, λέγοντας: «κι εγώ ο ίδιος δεν τον γνώριζα, αλλά για να φανερωθεί στον Ισραήλ, γιαυτό ήλθα στον Ιορδάνη να βαπτίζω. Είδα, μάλιστα, το Άγιο Πνεύμα να κετέρχεται από τον ουρανό σαν περιστέρι και έμεινε πάνω του. Και δεν τον γνώριζα», επαναλαμβάνει, «αλλά εκείνος που με έστειλε να βαπτίζω στο νερό, ο ίδιος μού είπε ότι σε όποιον δεις το Άγιο Πνεύμα να κατέρχεται και να παραμένει σε αυτόν, εκείνος είναι που βαπτίζει στο Άγιο Πνεύμα. Κι εγώ είδα, και σάς μαρτυρώ ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού».

Δείτε, πόσες αλήθειες ομολογεί ο Πρόδρομος, και με ποιόν τρόπο θεολογεί. Μάς λέει ότι η γνώση του Θεού δεν είναι προϊόν της ανθρώπινης διανόησης, αλλά ο ίδιος ο Θεός, από άκρα φιλανθρωπία, αποκαλύπτεται στον άνθρωπο. Και όχι μόνο αποκαλύπτεται, αλλά προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, γίνεται άνθρωπος, περπατά ανάμεσά μας, συνομιλεί με τα πλάσματά του, διδάσκει, θαυματουργεί και αναλαμβάνει, για τη δική μας σωτηρία, να θυσιαστεί ως αμνός άμωμος, ως πρόβατον επί σφαγήν.

Μάς φανερώνει, ακόμα, ότι ο Θεός δεν είναι μονήρης αλλά τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα. Μάλιστα δε, τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος συνεργάζονται στο έργο της σωτηρίας: ο Πατήρ ηυδόκησεν, ο Λόγος σάρξ εγένετο, και το Άγιο Πνεύμα βαπτίζει και φωτίζει και αγιάζει άπαντας τους πιστούς. Τέλος, μάς δείχνει ότι το έργο των προφητών, και κατ’ επέκταση των διδασκάλων της Εκκλησίας, είναι να δείχνουν στον κόσμο τον Χριστό και να τον παρακινούν σε μετάνοια. Γι αυτό και δεν ανέχτηκε ο Πρόδρομος καμία τιμή για τον εαυτό του, ούτε είχε οπαδούς, ώστε να διαδηλώσουν για την άδικη σύλληψη και θανάτωσή του. Μάλιστα δε, τόνισε ότι «ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι» (Ιω. γ’ 30).

Τόσο στη Γέννηση του Χριστού, όσο και στην Βάπτισή του, φανερώθηκε στον κόσμο ο τριαδικός Θεός. Στη Γέννηση, ο Λόγος γεννάται εν σαρκί, το Άγιο Πνεύμα, ως αστήρ, λάμπει και δείχνει τον Χριστό, και οι άγγελοι αναπέμπουν δοξολογία στον Πατέρα. Στη Βάπτιση πάλι, ο Υιός προσέρχεται στον Ιορδάνη, το Πνεύμα κατέρχεται εν είδει περιστεράς, και ο Πατήρ φωνή πέμπει εξ ουρανού: «ἴδε ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα». Γιαυτό και κατά τους τέσσερις πρώτους αιώνες αυτά τα δύο γεγονότα συνεοράζονταν, ήταν τα άγια Επιφάνια ή Θεοφάνια.

 Η παρουσία, όμως, του Θεού στον κόσμο, δεν περιορίστηκε μόνο στα στενά πλαίσια των ημερών που εορτάσαμε, αλλά είναι διαρκής. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μάς λέει ότι για τους χριστιανούς η κάθε ημέρα είναι Θεοφάνεια και Πάσχα και Πεντηκοστή: «Για μάς, πρώτη εορτή είναι τα Επιφάνια. Και ποιά, λοιπόν, είναι η υπόθεση της εορτής;

Επειδή ο Θεός επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη· επειδή ο Θεός ο μονογενής Υιός του Θεού ήταν μαζί μας. Δείτε, όμως, μάς λέει, ότι “θα είμαι μαζί σας μέχρι της συντελείας του αιώνος”· επομένως, είναι δυνατόν να τελούμε κάθε μέρα τα Επιφάνια.

Η εορτή του Πάσχα τί θέλει να μάς πει; τον θάνατο του Κυρίου καταγγέλουμε τότε, αυτό είναι το Πάσχα. Αλλά και τούτο, δεν το τελούμε μόνο σε καθορισμένο χρόνο. Διότι, θέλοντας ο Παύλος να μάς απαλλάξει από την ανάγκη των καιρών και να μάς δείξει ότι είναι δυνατόν πάντοτε να επιτελούμε το Πάσχα, μάς λέει ότι “κάθε φορά που μεταλαμβάνετε τούτο τον άρτο και πίνετε από τούτο το ποτήριο, τον θάνατο του Κυρίου καταγγέλλετε” (A’ Κορ. ια’ 26). Επειδή, λοιπόν, πάντα δυνάμεθα να καταγγέλλουμε τον θάνατο του Κυρίου, πάντα μπορούμε να επιτελούμε (δηλαδή να εορτάζουμε) το Πάσχα.

Και ποία είναι η υπόθεση της εορτής της Πεντηκοστής; ότι το Άγιο Πνεύμα ήλθε σε εμάς· γιατί, όπως ακριβώς ο μονογενής Υιός του Θεού είναι μαζί με τους πιστούς ανθρώπους, έτσι και το Πνεύμα του Θεού. Πώς το ξέρουμε; “Εκείνος που με αγαπά”, λέει (ο Χριστός), “θα τηρήσει τις εντολές μου, και εγώ θα ρωτήσω τον Πατέρα μου και άλλον Παράκλητο θα σάς δώσει, για να παραμένει αιώνια μαζί σας, το Πνεύμα της αληθείας” (Ιω. ιδ’ 15-17). Όπως, λοιπόν, ο Χριστός είπε για τον εαυτό του ότι θα είναι μαζί μας μέχρι της συντελείας του αιώνος, και εξ’ αυτού μπορούμε πάντα να εορτάζουμε τα Επιφάνια, ομοίως είπε και για το Άγιο Πνεύμα ότι θα είναι για πάντα μαζί μας, και επομένως μπορούμε πάντα να γιορτάζουμε την Πεντηκοστή. [...] την εορτή δεν την κάνει ο καιρός, αλλά η καθαρή συνείδηση, καθότι η εορτή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ευφροσύνη· και ευφροσύνη πνευματική και νοερά δεν ποιεί τίποτε άλλο, παρά η συναίσθηση ότι πράττουμε το αγαθό. Κι εκείνος που έχει αγαθή συνείδηση και τέτοιες πράξεις (δηλαδή αγαθές), δύναται πάντοτε να εορτάζει» (PG 50.454-455).

Ας δοξάζουμε, λοιπόν, αδελφοί, τον πανάγαθο και φιλάνθρωπο Θεό, που μάς αξιώνει τόσες πολλές ευεργεσίες, και ας κοινωνούμε, εν καθαρώ συνειδότι, των Αχράντων Μυστηρίων, του σώματος δηλαδή και του αίματος του Χριστού, για να φανερώνεται ο Θεός στη ζωή μας και να μένει μαζί μας, και ώστε η κάθε ημέρα να είναι γιορτή και ευλογία. Αμήν.

http://www.i-m-paronaxias.gr/paronaxia/index.php?option=com_content&view=category&id=18&Itemid=482   (6 Ιαν 2018   77)