Κυριακή τοῦ Προδρόμου (Λουκ. α΄ 1-25, 57-68, 76, 80)

www.osotir.org

1.      ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΗ

Τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο τῆς Κυριακῆς αὐτῆς ἀναφέρεται στὸ μεγάλο γεγονὸς τοῦ Γενεθλίου τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ποὺ ἑορτάζεται σήμερα. Μᾶς παρουσιάζει τοὺς δύο γέροντες γονεῖς τοῦ Ἰωάννου, τὸν ἱερέα Ζαχαρία καὶ τὴν γυναῖκα του Ἐλισάβετ, ποὺ ἦσαν ἐνάρετοι, δίκαιοι καὶ ἄμεμπτοι, δὲν εἶχαν ὅμως παιδί, διότι ἡ Ἐλισάβετ ἦταν στεῖρα.

Κάποια ἡμέρα ὅμως ὁ Ζαχαρίας, καθὼς εἰσῆλθε στὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντος γιὰ νὰ θυμιάσῃ στὸ θυσιαστήριο τῶν θυμιαμάτων, ἀντίκρυσε φοβισμένος τὸν ἀρχάγγελο Γαβριὴλ νὰ τοῦ λέγῃ: Μὴ φο-βᾶσαι, Ζαχαρία, διότι εἰσακούσθηκε ἡ δέησί σου. Θὰ ἀποκτήσῃς υἱὸ καὶ θὰ τὸν ὀνομάσῃς Ἰωάννη. Αὐτὴ ἡ γέννησι θὰ φέρῃ μεγάλη χαρὰ σὲ σένα καὶ σὲ λαὸ πολύ. Διότι ὁ Ἰωάννης θὰ ἀναδειχθῇ μεγάλος ἄνθρωπος, θὰ ἔχῃ πλούσια τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «ἐκ κοιλίας μητρός». Καὶ θὰ ὁδηγήσῃ σὲ μετάνοια πολλοὺς Ἰουδαίους.

Θὰ προπορευθῇ ἀπὸ τὸν Μεσσία, προικισμένος μὲ τὸ προφητικὸ χάρισμα καὶ τὴν παρρησία τοῦ προφήτου Ἠλιού. Καὶ ὁ Ζαχαρίας ἀπορεῖ: Μὲ ποιὸ σημεῖο θὰ βεβαιωθῶ γι’ αὐτά; Διότι ἐγὼ καὶ ἡ γυναίκα μου εἴμαστε ἡλικιωμένοι. Καὶ ὁ ἄγγελος ἀποκρίθηκε: Τὸ σημεῖο ποὺ ζητεῖς εἶναι τὸ ὅτι θὰ μείνῃς ἄλαλος μέχρι νὰ γίνουν ὅλα αὐτά. Διότι ὁ Θεὸς μὲ ἀπέστειλε νὰ σοῦ ἀναγγείλω τὸ μεγάλο καὶ χαρμόσυνο αὐτὸ γεγονός.

Ποιὸ ὅμως εἶναι τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα ποὺ εὐαγγελίζεται ὁ Γαβριήλ; Ἡ θαυμαστὴ μόνο γέννησι ἑνὸς παιδιοῦ ἀπὸ μία στεῖρα ἡλικιωμένη γυναῖκα; Ἀσφαλῶς ὄχι. Τὸ εὐαγγέλιον ποὺ εὐαγγελίζεται ὁ Γαβριὴλ δὲν ἀποτελεῖ κάτι ποὺ ἀφορᾷ μόνο τοὺς γονεῖς τοῦ Προδρόμου, ἀλλὰ ἀποτελεῖ γεγονὸς κοσμοϊστορικῆς σημασίας. Τὴν συγκλονιστικὴ αὐτὴ ὥρα μέσα στὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντος ἀκούεται τὸ πρῶτο οὐράνιο μήνυμα τῆς λυτρώσεως καὶ ἐλπίδος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Εἶναι ἡ ὥρα ποὺ ἀνατέλλει ἡ νέα ἐποχή, ἡ ἐποχὴ τῆς Χάριτος. Ἀναγγέλλεται ἡ γέννησι τοῦ τελευταίου ἀστέρος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ποὺ προμηνύει τὴν ἀνατολὴ τοῦ Ἡλίου τῆς Δικαιοσύνης τῆς Καινῆς Διαθήκης, τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ ὥρα ποὺ ὁ Θεὸς ἀρχίζει νὰ πραγματοποιῇ τὸ προαιώνιο σχέδιο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων.

Διότι ὁ Ἰωάννης ἀποτελεῖ ὸ προμήνυμα τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ Μεσσίου. Γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ τὸν Μεσσία καὶ προετοίμασε τὸ ἔδαφος γιὰ τὸν ἐρχομό του. Ἐβάδισε πάνω στὴ γῆ καὶ ἐκάλεσε σὲ μετάνοια τοὺς ἀνθρώπους πρὶν ἀπὸ Αὐτὸν καὶ κατέβηκε στὸν Ἅδη καὶ ἐκήρυξε στοὺς κεκοιμημένους πρὶν ἀπὸ τὸν Χριστό. Ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, ὁ Ἰωάννης ὑπῆρξε τὸ «ἄνθος ποὺ στόλισε τὴν εἴσοδο τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο, φύτρωσε καὶ ἄνθισε στὸ μεσοδιάστημα τοῦ Νόμου καὶ τῆς Χάριτος. Προέτρεξε ὁ στρατιώτης κηρύττοντας τὸν ἐρχομὸ τοῦ βασιλιᾶ ὅλης τῆς κτίσεως». Ἡ γέννησι λοιπὸν τοῦ Ἰωάννου εἶναι ἡ ἀφετηρία καὶ ἡ προαναγγελία τῆς λυτρώσεώς μας.

2.      ΔΩΡΟ ΘΕΟΥ

Καὶ ἦρθε ἡ μεγάλη ὥρα, ἡ ὥρα τῆς γεννήσεως τοῦ μεγάλου Προφήτου. Γιὰ νὰ τοῦ δοθῇ τὴν ὀγδόη ἡμέρα τὸ ὄνομα ποὺ ὁ Θεὸς ὥρισε: «Ἰωάννης». Οἱ συγγενεῖς ἀποροῦν γιὰ τὸ ὄνομα αὐτό. Καὶ ὁ Ζαχαρίας ἐπιβεβαιώνει τὴν βουλὴ τοῦ Θεοῦ γράφοντας: «Ἰωάννης εἶναι τὸ ὄνομά του». Καὶ ἀμέσως λύνεται ἡ γλῶσσα του καὶ μὲ ἄπειρη εὐγνωμοσύνη δοξάζει τὸν Θεὸ γιὰ τὸ μεγάλο αὐτὸ δῶρο ποὺ τοῦ ἐχάρισε: τὸν Ἰωάννη.

Γιατί ὅμως ὁ Θεὸς ἔδωσε αὐτὸ τὸ ὄνομα; Τί σημαίνει ἡ λέξι Ἰωάννης; Σημαίνει: δῶρο τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἦταν πράγματι ὁ Ἰωάννης μεγάλο δῶρο, τὸ μεγαλύτερο δῶρο τοῦ Θεοῦ μέχρι τότε. Ἕνα δῶρο ὄχι μόνον γιὰ τοὺς γονεῖς του ἀλλὰ γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Μᾶς ἐδώρισε ὁ Θεὸς τὸν μεγαλύτερο ἄνδρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Αὐτὸν ποὺ γεννήθηκε μετὰ ἀπὸ πολλὲς προσευχὲς καὶ μεγάλωσε μέσα σὲ ἀδιάλειπτες δεήσεις. Αὐτὸν ποὺ ἀνατράφηκε μέσα στὶς ἐρήμους καὶ τὶς στερήσεις, κατευθυνόμενος ἀπὸ τὸ προστατευτικὸ χέρι τοῦ Κυρίου. Τὸν κοσμημένο μὲ ἔξοχες ἀρετὲς ἀρχηγὸ τῶν ἀσκητῶν, τὸν ἔνσαρκο ἄγγελο καὶ οὐράνιο ἄνθρωπο. Αὐτὸν ποὺ ἔζησε τὴν ἁγιότητα σὲ ὕψιστο βαθμό, ὥστε νὰ μπορέσῃ νὰ ὑπηρετήσῃ τὸ σχέδιο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸν ποὺ κήρυττε πρῶτα μὲ τὴ ζωή του καὶ κατόπιν μὲ τὸν λόγο του.

Διότι ὁ Ἰωάννης ἀκτινοβολοῦσε τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ καὶ ἦταν πλημμυρισμένος μὲ ἀναρίθμητα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἦταν τὸ σκεῦος τῆς ἐκλογῆς τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ ἀλλάξῃ ὁ Θεὸς τὴν ἱστορία τοῦ κόσμου. Ὁ κήρυκας τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἐπιστροφῆς· τῆς δικαιοσύνης καὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Ἂς εὐχαριστοῦμε λοιπὸν τὸν ἅγιο Θεὸ γιὰ τὸ μεγάλο του αὐτὸ δῶρο πρὸς ἐμᾶς καὶ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, τὸν Ἰωάννη. Καὶ ἂς παρακαλοῦμε τὸν ἅγιο Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου νὰ πρεσβεύῃ στὸν θρόνο τῆς Χάριτος καὶ γιὰ μᾶς, ὥστε νὰ ζοῦμε μὲ μετάνοια καὶ ἄσκησι, μὲ ἀρετὴ καὶ ἁγιότητα βίου. Γιὰ νὰ γίνῃ σὲ κάποιο μικρὸ βαθμὸ καὶ ἡ δική μας ζωὴ προδρομικὴ γιὰ τοὺς γύρω μας, νὰ δείχνῃ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα

Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾿ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου, ἔδοξε κἀμοί, παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς, καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεόφιλε, ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν. ᾿Εγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως τῆς ᾿Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας ᾿Αβιά, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐκ τῶν θυγατέρων ᾿Ααρών, καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς ᾿Ελισάβετ. ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι. καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἡ ᾿Ελισάβετ ἦν στεῖρα, καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Κυρίου· καὶ πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος. ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος Κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾿ αὐτόν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος· μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία· διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην· καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται. ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ, καὶ Πνεύματος ῾Αγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν· καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει ᾿Ηλιού, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον. καὶ εἶπε Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον· κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ· ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρός σε καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα· καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ᾿ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν. καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, καὶ ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτὸν ἐν τῷ ναῷ. ἐξελθὼν δὲ οὐκ ἠδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν ἐν τῷ ναῷ· καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, καὶ διέμενε κωφός. καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν ᾿Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ, καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα ὅτι οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις. Τῇ δὲ ᾿Ελισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν, καὶ ἐγέννησεν υἱόν. καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ μετ᾿ αὐτῆς, καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ ἦλθον περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν· οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης. καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν ὅτι οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενείᾳ σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ· ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτόν. καὶ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε λέγων· ᾿Ιωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ· καὶ ἐθαύμασαν πάντες. ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει εὐλογῶν τὸν Θεόν. καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα τὰ ρήματα ταῦτα, καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν λέγοντες· τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται; καὶ χεὶρ Κυρίου ἦν μετ᾿ αὐτοῦ. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου καὶ προεφήτευσε λέγων· Εὐλογητὸς Κύριος, ὁ Θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ. Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ· προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ.

https://www.osotir.org/2018/06/21/genethlion-timiou-prodromou/