Ψυχοθεραπεία και Εκκλησία

π. Αλέξανδρος Σμέμαν.

« Τρίτη, 10 Φεβρουαρίου, 1976.

Συζήτησα με τη Λ. και τον Θωμά (Χόπκο) για τη «συμβουλευτική», σε σχέση με δυο δύσκολες επισκέψεις που είχα, και, επίσης, με έναν Αγγλικανό ιερέα, ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θέλει να γίνει Ορθόδοξος για να μας «βοηθήσει» στο πεδίο της ψυχοθεραπείας.

Χρειάζεται να καθήσω κάτω και να σκεφτώ προσεκτικά, μέσα από την όλη ενστικτώδη αποστροφή μου προς αυτή την επιστημονική περιοχή, με την οποία άλλοι όλο και περισσότερο κατατρύχονται...

Τι να βρίσκεται πίσω απ’ αυτό; Τι είναι αυτό που προκαλεί την έλξη της;

Δοκιμάζοντας ν’ απαντήσω (μπορεί βέβαια να κάνω και λάθος), μου φαίνεται πως η λατρεία της ψυχοθεραπείας, δύσκολα συμβιβάζεται με τον χριστιανισμό, επειδή συχνά βασίζεται σ’ ένα θηριώδη εγωκεντρισμό, στη συνεχή ενασχόληση με τον εαυτό μας...

Αποτελεί έσχατη έκφραση και προϊόν του «εγώ», του «εαυτού» μου, κ.λ.π., της αμαρτίας από την οποία πρέπει να σωθούμε..

Η ψυχοθεραπεία ενισχύει τον εγωκεντρισμό, ο οποίος αποτελεί όντως τη βασική της αρχή...

Όταν η ψυχοθεραπεία διεισδύει στη θρησκευτική συνείδηση, την παραμορφώνει. Το αποτέλεσμα είναι συχνά η αναζήτηση μιας «πνευματικότητας», ως μιας ξεχωριστής κατάστασης. Εξ ου το σκοτάδι και η στενοκεφαλιά πολλών πνευματικών, εξ ου η σύγχυση που προκαλεί η «ψυχολογοποίηση» στη διδασκαλία, στο ποιμαντικό έργο, στη φροντίδα των ψυχών...

Η αρχή πάνω στην οποία έχει δομηθεί ο Χριστιανισμός –«ο Χριστός σώζει, αναζωογονεί, θεραπεύει» -, αντικρούεται από το «αυτό που σώζει και θεραπεύει είναι η αυτοκατανόηση – το ‘γνώθι σ’ αυτόν’».

Έτσι, το «δες τον εαυτό σου στο φως του Θεού και μετανόησε», αντικαθίσταται από το «κατανόησε τον εαυτό σου και θεραπεύσου».

 («Ημερολόγιο 1973-1983», π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, εκδ. Ακρίτας, 2002, σσ. 174-175.)   (21 Φεβ 2020   41)   (26 Ιουν 2022   28/78)