ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΦΡΙΚΑΝΟΥΣ;

Ιεραποστολικό περιοδικό «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός»

Πρό ἡμερῶν κάποιος προσκυνητής τῆς Μονῆς μας, ἐπηρεασμένος προφανῶς ἀπό τό σημερινό θλιβερό κῦμα ἑκατοντάδων συνανθρώπων μας πού ἑκούσια διακόπτουν τό νῆμα τῆς ζωῆς τους, μοῦ ἔκανε αὐτό τό ἐρώτημα.

Ἔχω γνωρίσει τούς Ἀφρικανούς καί μπορῶ νά ἀπαντήσω ἐκ πείρας. Οἱ Ἀφρικανοί γενικά, ἐκτός ἐξαιρέσεων, εἶναι πτωχοί καί ἐγκαταλελειμμένοι στούς τέσσερις ὁρίζοντες. Δέν ἔχουν πού τήν κεφαλήν κλίναι. Δέν παίρνουν κρατικές ἐπιδοτήσεις. Δέν ἔχουν δημόσιες θέσεις, ἐκτός ὀλίγων. Δέν ἔχουν φαρμακευτική περίθαλψη ἀπό πουθενά. Δέν ἔχουν χρήματα ν’ ἀγοράσουν ἐνίοτε οὔτε ἕναν ὀρό γιά νά ἀνακόψουν τή θανατηφόρο πορεία τῆς ἑλονοσίας.

Κάθε ἡμέρα πού ξημερώνει εἶναι γι’ αὐτούς ἕνας βρόγχος στόν λαιμό τους, διότι δέν ξέρουν πού θά εὕρουν τροφή νά ἐπιζήσουν. Ἀπελπισία ὅμως δέν εἶδα. Πῶς συμβαίνει αὐτό; Ἀντίκρυσα στήν πράξη τήν ἀπάντηση.

Ὑπάρχει μέσα στόν πολιτισμό τους καί στόν συναισθηματικό τους κόσμο ἡ ἀγάπη καί ἡ θυσία μεταξύ τους. Κάποιου Ἱερέως μας, πέθαναν σέ λίγο διάστημα τά δύο ἀδέλφια του, πού συνολικά εἶχαν 15 παιδιά. Μετά τόν θάνατό τους ποιός ἐπωμίστηκε τό βάρος τῶν 15 ὀρφανῶν; Ὁ ἐπιζῶν ἀδελφός τους, ὁ π. Θεόφιλος.

Δουλεύουν λοιπόν οἱ ἐπιζῶντες ἀκόμη σκληρότερα, χωρίς γογγυσμούς καί παράπονα, γιά τήν πολυάριθμη φαμίλια τους. Δέν βλέπουν τά ὀρφανά μέ κάποιο βλέμμα περιφρονητικό, οὔτε δυσανασχετοῦν γιά τόν ἐπιπρόσθετο κόπο καί τά πολλαπλά προβλήματά τους. Ὅλα ξαφνικά γίνονται παιδιά τους, χωρίς διακρίσεις καί ἀνάρμοστες συμπεριφορές. Τά σπουδάζουν, τά φροντίζουν παντοιοτρόπως καί τά θεωροῦν πλέον δικά τους παιδιά. Δέν λέγουν ἔκτοτε ὅτι αὐτά εἶναι παιδιά τῶν ἀποθαμένων ἀδελφῶν τους, ἀλλά δικά τους παιδιά. Τούς τά χάρισε ὁ Θεός. «Αὐτός μᾶς τά χάρισε. Αὐτός θά μᾶς βοηθήσει νά τά θρέψουμε». Ἔτσι λένε κάθε φορά πού ἕνας Εὐρωπαῖος θά ἤθελε νά τούς ρωτήσει.

Πρίν ἀκόμη ξημερώσει, δηλαδή 5:30 τό πρωί, οἱ Ἀφρικανοί εἶναι σχεδόν ὅλοι στό πόδι. Οἱ γυναῖκες ἑτοιμάζουν τά παιδιά τους γιά τό σχολεῖο, χωρίς πρωινό, ἀφοῦ δέν ὑπάρχουν τά εὐρωπαϊκά ροφήματα καί βουτήγματα, ψωμί, μαρμελάδα, μέλι, βούτυρο κ.λπ. Ὅμως ἔχουν περιποιημένη καί καθαρή τή μαθητική τους περιβολή, μέ κάλτσες καί παπουτσάκια καί κομμένα τά μαλλιά τους. Σέ περίπτωση πού θά πᾶνε χωρίς κάλτσες ἤ μέ μεγάλα τά μαλλιά τους, διώκονται ἀπό τόν δάσκαλο. Περπατοῦν ἐνίοτε μέχρι καί 10 χιλιόμετρα κάθε πρωί καί ἄλλα τόσα τό μεσημέρι. Μέσα στό λιοπύρι τοῦ τροπικοῦ κλίματος, μέ ἀνάλαφρο βάδισμα καί σκελετωμένα κορμιά τρέχουν χαρούμενα, χωρίς τό παραμικρό παράπονο πρός τούς γονεῖς ἤ καί μεταξύ τους ὅτι κουράστηκαν. Αὐτές οἱ πορεῖες γίνονται ἐδῶ καί χρόνια. Ἔγινε καθεστώς στή ζωή τους ἡ πεζοπορία καί ἡ ταλαιπωρία. Γιά τά μαθήματά τους ἔχουν ζῆλο. Συναγωνίζονται μεταξύ τους ποιό θά βγεῖ πρῶτο στίς ἐξετάσεις, στό παιχνίδι, στήν ἀγάπη καί στή θυσία τό ἕνα γιά τό ἄλλο.

Ἀναρωτιέται κανείς: Ἀπό ποῦ προῆλθε αὐτή ἡ ἀνατροφή τῶν παιδιῶν; Ἀπό εἰδικούς διδασκάλους καί σύγχρονες μεθόδους; Μά οἱ γονεῖς, οἱ περισσότεροι ἀγράμματοι, τί ἔχουν νά προσφέρουν στά παιδιά τούς σ’ αὐτή τήν κατεύθυνση; Τολμῶ νά ὑποστηρίξω ὅτι ἐδῶ λειτουργεῖ ὁ ἔμφυτος φυσικός νόμος στά παιδιά. Αὐτά δέν τά μάρανε ἀκόμη ὁ καυστικός ἀγέρας τοῦ ἀθεϊσμοῦ τῆς Εὐρώπης. Δέν τά ἔχουν παραπλανήσει οἱ παντός εἴδους ὑλιστικές θεωρίες. Δέν ἔχουν αἰχμαλωτίσει τά μυαλά τους τά ἠλεκτρονικά παιχνίδια καί τά διεγερτικά προγράμματα τοῦ ὑπολογιστῆ καί τοῦ παγκοσμίου διαδικτύου. Οἱ ψυχές τους εἶναι ἀκόμη εἰρηνικές καί χαρούμενες.

Δέν ἔχουν τά πολλά χρήματα γιά νά ζοῦν μέ εὐμάρεια, ἀλλά οὔτε πεθαίνουν ἀπό τή φτώχειά τους, διότι δέν ὑπέστησαν ἀκόμη τήν παραμόρφωση τήν ὁποία ἔχουν ὑποστεῖ τά δικά μας παιδιά. Γι’ αὐτό καί τά ἀφρικανάκια εἶναι χαρούμενα. Μαζί τους χαίρεσαι καί ἐσύ πού τά βλέπεις. Μάλιστα παίζεις μ’ αὐτά, τά ἀγκαλιάζεις. Αἰσθάνεσαι ὅτι ἡ χαρά τους καί τό χαμόγελό τους σέ ἀγγίζουν. Ἔχεις ἀνάγκη ἀπό τήν ἀγάπη τους, ἀπό τήν ἀθώα ματιά τους, ἀπό τή σεμνότητά τους, ἀπό τό εἰρηνικό τους πρόσωπο καί τό ἀγγελικό τους χαμόγελο. Γίνεσαι μαζί τους παιδί. Τούς προσφέρεσαι καί κερδίζεις γιά τίς δικές σου ἀπαραίτητες ἀποταμιεύσεις. Σ’ ἀγαποῦν κι αὐτά καί γίνεσθε ἕνα. Αἰσθάνεσθε ἀδέλφια μέ μοναδική ρίζα ἐκ τῶν Πρωτόπλαστων.

Στό Μπουρούντι, κάποιο πρωινό, ἐπρόκειτο νά ταξιδέψω στίς πέντε γιά τή Ρουάντα. Ἐκείνη τή στιγμή ὅμως, εἶναι ἡ ὥρα πού οἱ νέοι τρέχουν κατά χιλιάδες, ἀφήνοντας τά σπίτια τους πού εἶναι στά προάστια τῆς πόλης καί κατευθύνονται σέ μπουλούκια πρός τό κέντρο. Τρέχουν πραγματικά μέ κουρελιασμένα ροῦχα, ξυπόλητοι σχεδόν ὅλοι, γιά νά ἔχουν ἄνεση στό τρέξιμο. Σταμάτησα καί τούς ρώτησα:

- Τί συμβαίνει βρέ παιδιά; Ποῦ πηγαίνετε τρέχοντας;

- Πᾶμε στήν ἀγορά καί στά μαγαζιά τῆς πόλης νά δουλέψουμε πάτερ.

- Καί τί δουλειά θά βρεῖτε ἐκεῖ;

- Ξεφορτώνουμε τά αὐτοκίνητα πού ἔρχονται ἀπό τά χωριά μέ προϊόντα: πατάτες, ντομάτες, λάχανα, μπανάνες, μουχόκο, μάγκους καί ἄλλα. Ξεφορτώνουμε τά τσιμέντα, τά σίδερα, τά ψάρια πού ἔρχονται ἀπό τή λίμνη Ταγκανίκα.

- Καλά, δέν πίνετε οὔτε ἕνα τσάι ἀπό τό σπίτι σας;

- Ἐκεῖ πού θά δουλέψουμε ὑπάρχουν γυναῖκες πού μᾶς πωλοῦν τσάι καί λίγο ψωμί. Πρῶτα θά πάρουμε τά χρήματα καί μετά θά ἀγοράσουμε τό τσάι μας.

- Καί πιστεύετε ὅτι θά βρεῖτε ὅλοι δουλειά;

- Σέ ὅλους μας θά δώσει ὁ Καλός Θεός τό φαγητό τῆς ἡμέρας. Ἀρκεῖ νά δουλεύουμε.

Δέν εἶδα στά πρόσωπά τους τήν ἀπελπισία καί τήν στενοχώρια. Κατηγοροῦνται ἀπό πολλούς ὅτι εἶναι τεμπέληδες. Αὐτό ὅμως δέν ἀληθεύει γιά ὅλους. Τήν ἐργατικότητά τους μποροῦν νά μᾶς τήν ὁμολογήσουν οἱ ὁμογενεῖς μας Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι εἶναι εὐχαριστημένοι ἀπό τήν προσφορά ἐργασίας στίς φάρμες καί τίς ἐπιχειρήσεις τους. Πόσα δέν προσφέρουν καθημερινά στούς Εὐρωπαίους τά ἀκούραστα ἀφρικανικά χέρια;

Μία ἄλλη φορά ἤμουν στή φάρμα τῆς Ἱεραποστολῆς τοῦ Κολουέζι, ἐκεῖ ὅπου καλλιεργεῖται τό καλαμπόκι. Δίπλα στή φάρμα ὑπάρχει ὁλόκληρο χωριό, πού ἐργάζεται γιά τή σπορά, τό σκάλισμα, τή συγκομιδή καί τό ἁλώνισμα τοῦ καλαμποκιοῦ. Ρώτησα ἕνα πρωινό μία ὁμάδα γυναικών πού ἔβγαιναν ἀπό τίς καλύβες τους:

- Ποῦ πάτε τόσο πρωί;

- Πᾶμε γιά μπόγκα (τροφή), πάτερ.

- Καί ποῦ θά τή βρεῖτε; Τί μπόγκα θά βρεῖτε νά φᾶτε;

- Πᾶμε ἄλλες στό δάσος καί ἄλλες στόν κάμπο καί στά ποτάμια. Ἐκεῖ μᾶς δίνει ὁ Καλός Θεός τήν τροφή μας. Ἔτσι κάνουμε κάθε πρωινό.

Καί πράγματι μετά ἀπό 2-3 ὧρες ἐπιστρέφουν μέ τά καλαθάκια τους ἤ τά κουβαδάκια τους. Ἐκεῖ μέσα ἔχουν ψαράκια ἀπό τό ποτάμι, ἀρουραίους ἀπό τό δάσος, πράσινες ἀκρίδες, μανιτάρια, βλήτα, καλαμπόκια ἀπό τόν κῆπο τους, μπανάνες, μάγκους, κορμούς ζαχαροκάλαμου, τερμίτες καί ἄλλα ντόπια δικά τους προϊόντα.

Τό πιό συγκινητικό εἶναι ὅτι αὐτή ἡ καθημερινή ἀναζήτηση τῆς τροφῆς τους, μέσα στό ἄγνωστο δέν τούς προκαλεῖ ἀπελπισία. Δέν ξέρουν πολλά ἀπό Θεό, ὅμως Τόν πιστεύουν, Τόν ἐπικαλοῦνται καί Τόν ἐμπιστεύονται. Γι’ αὐτό στή ζωή τους εἶναι χαρούμενες, εἰρηνικές. Εὐχαριστοῦν τόν Θεό καί Τόν δοξολογοῦν μέ δικά τους ντόπια θρησκευτικά τραγούδια.

Τό φαινόμενο τῆς πίστεως στόν Θεό φαίνεται ὅτι ἔχει μέσα τους βαθιές ρίζες. Δέν γνωρίζουν νά ξεχωρίσουν ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή καί ποιά ἡ ψεύτικη θρησκεία. Τόν Ἕνα Θεό ὅμως, ὅλοι σχεδόν τόν πιστεύουν, τόν ἀγαποῦν καί ἔχουν ἐμπιστευθεῖ ὅλη τήν ὕπαρξή τους στήν πρόνοια καί τή βοήθειά Του. Εἶναι ἐπιπλέον χαρούμενοι, ὅταν γνωρίσουν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Μάλιστα οἱ κατηχητές τους μάχονται γιά τήν Ἁγία Πίστη. Διαβάζουν κατηχητικά καί ἀντιαιρετικά βιβλία καί ἀγωνίζονται νά ὁδηγήσουν στή σωτηρία κι ἄλλους συνανθρώπους τους.

Γι’ αὐτούς εἶναι ἀδιανόητο αὐτό πού συμβαίνει σήμερα στήν Ἑλλάδα μέ τίς αὐτοκτονίες. Οἱ Ἀφρικανοί τοῦ Κονγκό, καθώς γνωρίζω, δέν θέλουν οὔτε ἀνθρώπινο αἷμα νά βλέπουν. Στό Κονγκό ἡ ἐγκληματικότητα εἶναι λίαν περιορισμένη. Ὁ Κογκολέζος μπορεῖ νά κοιμᾶται ἐπάνω σέ ἕνα χορταρένιο στρῶμα ὅπου τά σκουλήκια, σέ λίγο καιρό, θά τρυπήσουν τό κορμί του. Μπορεῖ νά χάσει ξαφνικά δύο καί τρία παιδιά του ἤ καί ὅλη τήν οἰκογένειά του ἀπό μία ἐπιδημία, ἀλλά ποτέ δέν θά σκεφτεῖ νά βάλει θηλιά στόν λαιμό του. Γιατί; Διότι πιστεύει στόν Θεό! Ὁ σημερινός Ἕλληνας πού αὐτοκτονεῖ, δέν φθάνει σ’ αὐτή τήν ἀθλία ἀπόφαση διότι χρεοκόπησε οἰκονομικά, ἀλλά διότι πρῶτα χρεοκόπησε πνευματικά. Ἔχασε τήν πίστη του ὅτι ὁ Θεός εἶναι Δημιουργός, Προνοητής καί Σωτήρας του.

Μήπως λοιπόν, ἐμεῖς οἱ Νεοέλληνες, θά πρέπει νά στραφοῦμε νά πάρουμε διδάγματα ζωῆς καί ἀρετῆς ἀπό τούς Κογκολέζους Ἀφρικανούς, οἱ ὁποῖοι τόσο πολύ ἔχουν ἐξευτελισθεῖ καί ταπεινωθεῖ ἀπό τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς;

Μήπως θά πρέπει νά ἀξιοποιήσουμε τίς κρυμμένες σωματικές καί ψυχικές μας δυνάμεις καί νά τίς προσφέρουμε στήν καλλιέργεια τῆς γῆς μας καί στήν ἀνάπτυξη τῆς κτηνοτροφίας μας; Ἄν ἔχει φροντίδα ὁ Θεός γιά τούς Ἀφρικανούς, δέν θά ἔχει καί γιά μᾶς τούς Ὀρθόδοξους Χριστιανούς; Γιατί ἡ νεολαία μας νά στέκεται μέ τόν καφέ στό χέρι στά διασκεδαστικά κέντρα τῶν πόλεων και νά δουλεύουν στά χωράφια τῶν γονέων τους οἱ ἀλλοδαποί;

Εἶναι καιρός πλέον νά ἀνανήψουμε σάν κράτος, κοινωνία καί οἰκογένεια. Θά μᾶς βοηθήσει κι ἐμᾶς ὁ Θεός. Νά γίνουμε κι ἐμεῖς χαρούμενοι ἄνθρωποι καί ὄχι κυνηγοί τοῦ αἰωνίου θανάτου.

Ἀμήν.

Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

Τοῦ Προφήτου Ἡλιοῦ – 2012

Πηγή: Ιεραποστολικό περιοδικό «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός» Θες/νίκη, τ. 90 (Γ΄ τρίμηνο 2012), σελ. 516-523.   (15 Οκτ 2018   58)