Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και η σημαντική θέση του στη λυτρωτική οικονομία του Θεού

orthodoxia.info

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΒΙΔΟΠΟΥΛΟΣ

Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής είναι μέρος του κηρύγματος του Απ. Παύλου στη Συναγωγή στην Αντιόχεια της Πισιδίας. Ακριβέστερα τα γεγονότα που προηγήθηκαν έχουν ως εξής:

Ο Παύλος και η συνοδεία του κατά την α΄ ιεραποστολική περιοδεία τους έφυγαν με πλοίο από την Πάφο της Κύπρου και ήρθαν στην Πέργη της Παμφυλίας, στη Νότια Μ. Ασία. Από εκεί διέσχισαν την περιοχή κι από την Πέργη έφτασαν στην Αντιόχεια της Πισιδίας.

Το Σάββατο, όπως το συνήθιζαν, πήγαν στη συναγωγή και κάθισαν. Μετά την ανάγνωση των περικοπών από τον Νόμο και τους Προφήτες, οι αρχισυνάγωγοι έστειλαν και τους είπαν: «Αδερφοί, αν έχετε να πείτε στον λαό κανένα λόγο ενισχυτικό, μιλήστε».

Τότε ο Παύλος σηκώθηκε, έκανε νόημα με το χέρι να γίνει ησυχία, και, αφού αναφέρθηκε στην ιστορία του Ισραηλιτικού λαού τονίζοντας μερικά σημαντικά γεγονότα της, έφτασε στον τελευταίο προφήτη, τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, του οποίου την αποτομή της τιμίας κεφαλής εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας (γι΄ αυτό και η επιλογή αυτής της αποστολικής περικοπής) είπε μεταξύ άλλων και τα εξής, που παραθέτουμε σε Νεοελληνική μετάφραση:

«Πριν αρχίσει ο Ιησούς τη δημόσια δράση του, είχε κηρύξει ο Ιωάννης σε όλον τον λαό του Ισραήλ να μετανοήσουν και να βαφτιστούν. Κι όταν πια ο Ιωάννης κόντευε να τελειώσει το έργο του, έλεγε: “ποιος νομίζετε πως είμαι; Δεν είμαι εγώ αυτός που περιμένετε· αυτός έρχεται ύστερα από μένα, κι εγώ δεν είμαι άξιος ούτε να λύσω τα υποδήματα από τα πόδια του”.

»Αδέρφια, απόγονοι του Αβραάμ και οι άλλοι εδώ που σέβεστε τον ένα Θεό: σ’ εσάς στάλθηκε το μήνυμα της σωτηρίας αυτής, για την οποία σας μιλάω. Οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ και οι άρχοντές τους δεν κατάλαβαν ούτε ποιος είναι ο Ιησούς ούτε τα λόγια των προφητών που διαβάζονται κάθε Σάββατο, αλλά, χωρίς να το ξέρουν, τα εκπλήρωσαν καταδικάζοντας τον Ιησού.

Αν και δεν βρήκαν καμιά αιτία για να τον καταδικάσουν σε θάνατο, ζήτησαν από τον Πιλάτο να θανατωθεί. Κι όταν εκτέλεσαν όλα όσα είχαν προφητέψει οι Γραφές γι’ αυτόν, τον κατέβασαν από τον σταυρό και τον έβαλαν σ’ ένα μνήμα. Ο Θεός όμως τον ανέστησε από τους νεκρούς. Τότε αυτός για πολλές μέρες συνέχεια φανερωνόταν σ’ εκείνους που είχαν ανεβεί μαζί του από τη Γαλιλαία στα Ιεροσόλυμα. Αυτοί είναι μάρτυρες της ανάστασής του μπροστά στον λαό.

»Έτσι κι εμείς σας φέρνουμε το χαρμόσυνο μήνυμα, ότι την υπόσχεση που έδωσε ο Θεός στους προγόνους μας, την εκπλήρωσε στα παιδιά τους –σ’ εμάς: Ανέστησε τον Ιησού» (Πραξ. 13, 25-32).

Κεντρικό πρόσωπο του αναγνώσματος είναι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος του Μεσσία, γνωστός για το έργο και τη διδασκαλία του και από τις διηγήσεις των τεσσάρων Ευαγγελιστών. Είναι αυτός που κλείνει τη χορεία των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης και δείχνει τη χαραυγή της νέα εποχής, της Καινής Διαθήκης, αποτελώντας τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των δυο Διαθηκών.

Το κήρυγμα του Ιωάννη περί μετανοίας είχε μεγάλη απήχηση στον λαό και συγκέντρωνε πολλούς Ιεροσολημίτες και Ιουδαίους στο μέρος του Ιορδάνη ποταμού, όπου βάπτιζε και κήρυττε. Πολλοί μάλιστα νόμισαν ότι αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Παρά τις ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του λαού ο Ιωάννης ταπεινά έλεγε ότι δεν είναι ο Μεσσίας παρά δούλος του που δεν θεωρούσε τον εαυτό του ικανό να δέσει ούτε καν τον ιμάντα των υποδημάτων του – δουλειά που έκαναν οι δούλοι.

Αυτό το πρόσωπο και δη το μαρτυρικό τέλος του τιμά σήμερα η Εκκλησία. Ας σημειώσουμε μερικά χαρακτηριστικά του:

1. Ο Ιωάννης διακρίνεται για την ταπείνωσή του. Δεν παρασύρεται από τις ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του λαού, αλλά αναγνωρίζει τη θέση του στη λυτρωτική οικονομία του Θεού: Είναι αυτός που προετοιμάζει τον λαό να δεχτεί με μετάνοια τον αναμενόμενο Μεσσία, τον οποίο μάλιστα δείχνει στον λαό με τη φράση «Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» (Ιω. 1,29).

2. Ζει ασκητικά στην έρημο τρεφόμενος με ακρίδες (που επιτρέπει τη βρώση τους ο Μωσαϊκός Νόμος) και μέλι από αγριομέλισσες, ενδεδυμένος μάλιστα με «ρούχο από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του» (Μαρκ.1,6). Σε μια εποχή ευμάρειας πολλών ανθρώπων σήμερα αποτελεί πρότυπο ασκητισμού και περιορισμού στα ελάχιστα απαραίτητα για τη ζωή.

3. Από τις διηγήσεις των Ευαγγελίων μας πληροφορούμαστε ότι είναι αυστηρός όχι μόνο στον εαυτό του αλλά στους άρχοντες που έχουν εξουσία: Επιτιμά τον Ηρώδη Αντίπα, που παντρεύτηκε τη γυναίκα του αδελφού του, την Ηρωδιάδα, ζώντος ακόμη του αδελφού του. Ο χορός μάλιστα της κόρης της, της Σαλώμης, στην εορτή γενεθλίων του Ηρώδη έγινε η αφορμή του αποκεφαλισμού του, όπως μας πληροφορεί το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα (Μάρκ. 6, 14-30).

4. Δεν είναι λοιπόν παράξενο ότι ο Ιωάννης για όλες αυτές τις αρετές του τιμάται ιδιαίτερα από τους μοναχούς και πολλά μοναστήρια φέρουν το όνομά του. Άλλωστε η Ορθόδοξη Εκκλησία τοποθετεί τον Ιωάννη τιμητικά στο Τέμπλο των ναών δεξιά αμέσως μετά την εικόνα του Χριστού.

Σε μια εποχή συμβιβασμών με τους έχοντες εξουσία και πλούτου ορισμένων έναντι της πτώχειας των πολλών σε διάφορα μέρη του κόσμου ο Ιωάννης αποτελεί πρότυπο προς μίμηση.

Ο κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος, είναι Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. ειδικός στην ερμηνεία της Καινής Διαθήκης

https://orthodoxia.info/news/o-ioannis-o-vaptistis-simantiki-th/?feed_id=842&_unique_id=6129f5a710c72    (29 Αυγ 2021   30)

 Σχετικές Δημοσιεύσεις :

Αποτομή της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου 

Εορτή της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου 29 Αυγούστου 

Τίμιου Προδρόμου: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας αύριο 29 Αυγούστου 

Η αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη