Κυριακή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (Ματθ. ε´ 14-19)

apostoliki-diakonia.gr

Οι τρεις μεγάλοι φωστήρες

Μνήμη σήμερα τῶν τριῶν μεγάλων οἰκουμενικῶν διδασκάλων καί ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, καί μέ τήν εὐκαιρία τῆς -κατά Κυριακήν μάλιστα εὐχαριστιακῆς συνάξεώς μας διακόπτεται ἡ σειρά τῶν περικοπῶν τοῦ θεηγόρου Λουκᾶ καί ἐπιλέγεται ἀπό τή σοφία τῶν ἁγίων πατέρων μας εὐαγγελική περικοπή ὁριζόμενη γιά τή μνήμη μεγάλων ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἁλάτι τῆς γῆς χαρακτηρίζει ὁ διδάσκαλος Χριστός τούς μαθητές του, ἀλλά καί δι’ αὐτῶν τούς φίλους καί οἰκείους του, τούς ἐργάτες τοῦ ἀμπελῶνος τῆς Ἐκκλησίας μέσα στούς αἰῶνες. Τό ἁλάτι νοστιμίζει καί συμπληρώνει τό φαγητό πού ἑτοιμάζει μέ ἀγάπη ἡ νοικοκυρά.

Ἁλάτι πνευματικό καί ἠθικό εἶναι ἡ παρουσία τῶν εὐσυνείδητων καί ἀγωνιζόμενων ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας, κληρικῶν καί λαϊκῶν, μέ τήν εὐλογία τῆς ὁποίας πάντοτε καλοῦνται νά ἐπιτελέσουν ἔργο ἱεραποστολικό. Αὐτό ἔπραξαν, βεβαίως σέ ἄφθαστο, ἀμίμητο καί ὑπερμέγιστο βαθμό, οἱ τρεῖς μεγάλες αὐτές προσωπικότητες τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐπιζήτησαν καί καλλιέργησαν πολύ ὑψηλά καί σπουδαῖα χαρίσματα, πρώτιστα πνευματικά· ἀναδείχθηκαν ἄνθρωποι προσευχῆς, νηστείας, ἄσκησης καί μελέτης τῶν θείων Γραφῶν, ἤδη ἀπό νεαρότατης ἡλικίας· κατέκτησαν σύνολη σχεδόν τήν ἐπιστημονική γνώση τῆς ἐποχῆς τους, σπουδάζοντας δίπλα σέ ὀνομαστούς διδασκάλους θεολογία, φιλοσοφία, ρητορική, ἀστρονομία καί ἰατρική.

Ὁ φωτισμός τῶν ἀνθρώπων Ὅπως τά φῶτα, περί τῶν ὁποίων μᾶς μιλάει σήμερα τό ἱερό Εὐαγγέλιο, λάμπουν, ἔτσι ἔλαμψαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες, παρά τήν ταπεινοφροσύνη καί τήν «ἐν τῷ κρυπτῷ» καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν τους καί τήν ἐργασία τῶν πάμπολλων ἀγαθοεργιῶν καί τῶν καλῶν τους πράξεων. Ἔτσι ὁ Θεός τούς ἀποκάλυψε γιά νά ὠφελοῦνται οἱ ἄνθρωποι καί νά δοξάζεται τό ὄνομά Του. Ἔγιναν περίοπτοι ὄχι μόνο στόν ἱστορικό χρόνο πού ἔζησαν, ἀλλά διαχρονικά, ὅπως ἡ πόλη ἐκείνη πού εἶναι χτισμένη πάνω σέ ἕνα λόφο, καθώς τό Εὐαγγέλιο σήμερα μᾶς πληροφορεῖ, καί οἱ ἄνθρωποι τή βλέπουν καί τή θαυμάζουν, καί ὅλοι ἐπιθυμοῦν νά τήν ἐπισκεφθοῦν γιά νά πλουτίσουν πνευματικά καί πολύ νά ὠφεληθοῦν ἀπό αὐτή τους τήν ἐπίσκεψη.

Πίστη καί ἐπιστήμη Πολλές φορές, καί στό παρελθόν καί στίς ἡμέρες μας, γίνεται συζήτηση γιά τό κατά πόσον ἡ ἐπιστήμη μπορεῖ νά συμπορευθεῖ μέ τήν πίστη στόν Θεό, γιά τό ἄν ἡ μία ἀναιρεῖ ἤ συμπληρώνει τήν ἄλλη. Τήν ἀπάντηση δίνουν «οἱ μελίρρυτοι ποταμοί τῆς σοφίας», οἱ τρεῖς ἐπιστήμονες ἱεράρχες Βασίλειος, Γρηγόριος καί Ἰωάννης, ἀλλά καί πλῆθος ἄλλων ἀρχαίων καί νεωτέρων μορφωμένων κατά κόσμον ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι πίστη καί ἐπιστήμη ὄχι ἁπλῶς δέν ἀλληλοαναιροῦνται, ἀλλά, ἀντίθετα, προτοῦ σπουδάσει κανείς χρειάζεται νά λιπάνει τό χωράφι τῆς καρδιᾶς του μέ τήν πίστη του στόν Θεό καί ἔπειτα νά τό σπείρει μέ τήν ἐπιστημονική του γνώση. Πίστη στόν Θεό σημαίνει ἀγάπη πρός τήν εἰκόνα του μέσα στόν κόσμο, τόν συνάνθρωπο, ἀγάπη ἀληθινή καί ἀνόθευτη σάν κι αὐτή πού εἶχε ὁ ἀρχιερέας καί ἰατρός ἅγιος Βασίλειος, ὅταν καθημερινῶς ἐπισκεπτόταν τή Βασιλειάδα γιά νά διακονήσει τούς ἀσθενεῖς καί νά πλύνει τά πόδια τῶν λεπρῶν

Τά ἀναστήματα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ὁμοιάζουν μέ σκιερούς πλατάνους, στήν παχιά σκιά τῶν ὁποίων θά ἦταν πραγματικά εὐεργετικό νά προστρέξουμε ὅλοι μας διδάσκαλοι καί παιδαγωγοί ὅλων τῶν σχολῶν καί τῶν βαθμίδων, ἐπιστήμονες κάθε εἰδικότητας τοῦ ἐπιστητοῦ, γονεῖς σαρκικοί καί πνευματικοί, κληρικοί καί μοναχοί.

Σέ πολλά ἔχουμε ὅλοι ἀνεξαίρετα νά ὠφεληθοῦμε ἀπό τό παράδειγμα τῶν ἁγίων, ἐάν μέ τιμιότητα στραφοῦμε πρός τόν ἔσω ἄνθρωπο, καί τότε θά ἀνακαλύψουμε πολλά ἀπό τά σφάλματα καί τίς ἀστοχίες μας. Τό κήρυγμα καί ἡ ἐμπειρία τῶν ἁγίων μας, ὁ βίος καί ἡ διδασκαλία τους, τό ἔργο καί ἡ ἱερά τους παρακαταθήκη εἶναι θησαυρός πού μᾶς προσφέρεται ἁπλόχερα καί γενναιόψυχα. Καιρός νά σπεύσουμε γιά νά πλουτίσουμε μέ τόν δικό τους πλοῦτο. Ἀρχιμ. Ἄ. Ἀ.

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου· οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασι αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι. Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν· Ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἕν, ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου, ἕως ἂν πάντα γένηται. Ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν

Μετάφραση

Εἶπεν ὁ Κύριος, στούς μαθητές του: «Σεῖς εἶστε τό φῶς τοῦ κόσμου. Ἡ πόλη πού βρίσκεται ἐπάνω στό βουνό δέν μπορεῖ νά κρυφθεῖ· οὔτε ἀνάβουν τόν λύχνο καί τόν τοποθετοῦν κάτω ἀπό τό μόδιο (μετρικό σκεῦος), ἀλλ᾿ ἐπάνω στόν λυχνοστάτη, καί ἔτσι φωτίζει ὅλους ὅσοι εἶναι μέσα στό σπίτι. Ἔτσι πρέπει νά λάμπει καί τό δικό σας φῶς μπροστά στούς ἀνθρώπους, ὥστε νά δοῦν τά καλά ἔργα σας καί νά δοξάσουν τόν Πατέρα σας, ὁ ὁποῖος εἶναι στούς οὐρανούς. Μή νομίσετε ὅτι ἦλθα νά καταργήσω τόν νόμο ἤ τούς προφῆτες· δέν ἦλθα νά καταργήσω ἀλλά νά ἐκπληρώσω. Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι μέχρι νά καταστραφοῦν ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, οὔτε ἕνα γιῶτα ἤ ἕνα πνεῦμα δέν θά καταργηθεῖ ἀπό τόν νόμο ἀλλά ὅλα θά γίνουν. Ἑπομένως, ἐκεῖνος πού θά καταργήσει ἔστω καί μία ἀπό αὐτές τίς μικρότερες ἐντολές καί διδάξει τούς ἀνθρώπους χωρίς αὐτή, θά θεωρηθεῖ ἐλάχιστος (καί δέν θά ἔχει θέση) στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν· ὅποιος ὅμως ἐφαρμόσει καί διδάξει ὅλες τίς ἐντολές, θά θεωρηθεῖ μέγας στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν».

(Ἀπό τή νέα ἔκδοση: Ἡ Καινή Διαθήκη, τό πρωτότυπο κείμενο μέ νεοελληνική ἀπόδοση τοῦ ὁμοτ. καθηγ. Χρ. Βούλγαρη, ἔκδ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ)

http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_main/fk/2022/05_2022(3583).pdf